شهر قدیمی دماوند در شرق تهران (در استان تهران) واقع شده است. وقتی که ری رونق گرفت، دماوند هم به تبع آن رونق گرفت. اما متاسفانه به دلیل مجاورت با کوه دماوند، زمین لرزه ها خسارت زیادی به این شهر وارد کرده اند.
نام دماوند در متون ساسانیان آمده است و بقای آثار اشکانیان در آنجا یافت شده است. این شهر در سال 651 میلادی به دست مهاجمان مسلمان عرب افتاد. بلندترین قله ایران کوه دماوند است که فردوسی در شاهنامه به وفور از آن یاد می‌کند.
دماوند شامل 37 مقبره تاریخی (امامزاده)، 27 ویرانه قلعه، 23 خانه سنتی با اهمیت معماری، 18 حمام خانه سنتی، 6 غار، 5 پل تاریخی، 3 مسجد تاریخی و 3 کاروانسرا است. مهمترین بناهای تاریخی مسجد جمعه (قرن پانزدهم) و آرامگاه و برج شیخ شبلی است که مربوط به دوران سلجوقی است.
شهر دماوند دارای وسعت 2800 کیلومتر مربعی است که از سمت شمال به استان مازندران، از شرق به فیروزکوه، از جنوب به گرمسار و ورامین و از غرب به لواسانت شمیران و تهران منتهی می‌شود.
این شهر در طول سال دارای آب و هوای نسبتا خنکی است. اعتدال کم نظیر آب و هوا، تنوع آب و هوایی (حداقل 15 درجه و حداكثر 38 درجه سانتيگراد در يك شبانه روز تابستاني) منطقه هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به خود جذب می‌کند.
مردم شهر دماوند و در محله‌های درویش، قاضی، چالکه و فرامه، جیلارد (گیلیارد)، گیلاوند، ولیران، روح‌افزا، چنار شرق، شلمبه، حصار بالا و اصطلک با گویش دماوندی صحبت می‌کنند اما محله‌های شمالی مانند دشتبان، دشتک، دشتمزار و چشمه‌علا، مشا، احمدآباد و اوره به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند.
در اطراف شهر دماوند هم گروهی از کلیمیان زنده می‌کردند که به اسرائیل یا آمریکا مهاجرت کرده‌اند. در سال 1867 حدود 150 نفر عیسوی در این منطقه زندگی می‌کردند. گورستان کلیمیان گیلیارد از مکان‌های مقدس کلیمیان ایرانی است که در این شهر واقع شده است. در 24 شهریور 1310 دماوند به عنوان آثار ملی ثبت شد و به عنوان شهر نمونه گردشگری ایران انتخاب شد. جمعیت كل شهرستان 98053 نفر مي‌باشد كه 73٪ در شهر و 26٪ ديگر در روستاها زندگي مي‌كنند.
شهر دماوند دارای مکان‌های دیدنی زیبایی است که هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند، در ادامه ما به برخی از جاذبه‌های گردشگری دماوند اشاره خواهیم کرد.
از جاذبه‌های طبیعی که در شهر دماوند می‌توانید شاهد باشید دریاچه تار و هویر است که دارای آب شیرین خوراکی است که در گرمای تابستان مسافران را به خوبی خنک می‌کند. دریاچه تار در ارتفاع 2500 متری سطح دریا و در داخل کوه قرار دارد و از شمال غرب به جنوب شرق امتداد پیدا کرده است. بعد از نیم ساعت پیاده روی از سمت شرق این دریاچه می‌توانید به دریاچه هویر برسید که دارای مساحت 13 هکتاری است.
کوه دماوند، بلندترین قله ایران با ارتفاع 5619 متر است که در حدود 80 کلیومتری شمال شرقی تهران واقع شده است. علاوه بر این، دماوند بزرگترین کوه آتشفشانی آسیا است. این کوه آتشفشانی بی‌نظیر در بسیاری از افسانه ها و ادبیات ایران و در تاریخ اشعار و داستان‌های اساطیری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
غار رودافشان یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری شهر دماوند است که در نزدیکی روستای رودافشان قرار گرفته است. این غار دارای دهانه‌ای بیضوی شکل است و حدود 20 متر ارتفاع و بیش از 29 متر طول دارد. برای رسیدن به دهانه غار باید 20 دقیقه کوهنوردی کنید.
علاقمندان به ورزش اسکی می‌توانند از پیست اسکی آبعلی دیدن کنند و از مناظر زیبا و جذاب این مکان دیدن کنند. با استفاده از این پیست می‌توانید دسترسی ساده‌ای به امامزاده، تله‌کابین، تله‌اسکی، رستوران و غیره داشته باشید.
برخ شیخ شبلی یکی از آثار باستانی است که به قرن 4 و 5 هجری بر می‌گردد. این برج در ارتفاعات مشرف به شهر دماوند قرار گرفته است و در 29 خرداد سال 1351 به عنوان آثار ملی ثبت شد.
چشمه آب‌گرم لاریجان که در روستایی ییلاقی با همین نام قرار دارد دارای خاصیت درمانی است و هر فردی می‌تواند از آن برای تسکین دردهای عضلانی، بیماری‌های پوستی از آن استفاده کند. آب این چشمه خاصیت ضد‌قارچی دارد.
از خوردنی‌های شهر دماوند که بسیار معروف می‌باشند می‌توان به توتک، حلوا لوز، حلواهای دیگر، نان محلی، عسل، آبنبات اشاره کرد. عسل دماوند به خاطر مرغوبیتی که دارد در بازار مشهور است. از عسل آویشن و عسل گون به خاطر خاصیت درمانی که دارد استفاده کنید. گون و آویشن در کوه‌های این شهر تولید می‌شود. کوکوی کماج، رولت گوشت محلی، بورساق، آش جوشواره، خوراک کبک، بادونه، کوکوی دورو و دم‌پختک از غذاهای محلی دماوند است. از صنایع دستی این شهر می‌توان به جاجیم، نمد، پارچه‌های نخی، روتختی، حوله، سفره، گیوه، منبت، معرق و غیره اشاره کرد.
ویلاهای لوکس و دوبلکس به همراه استخرهای روباز و سرپوشیده بهترین گزینه‌ها برای انتخاب هستند. برای اجاره اقامتگاه لوکس در دماوند باید گیلاوند را در نظر داشته باشید. گیلاوند یکی از شهرهای کوچکی است که در جنوب دماوند قرار گرفته و دارای مناطق سرسبز بسیار زیبا می‌باشد. طرفداران اسکی باید اقامتگاه‌های نزدیک پیست اسکی آبعلی را انتخاب کنند. اجاره روزانه ویلا در دماوند از 190 هزار تومان تا 2 میلیون تومان است.
